afb. Tony Zeeuwe, 2006
Vincentius en Elisabeth
kunstenaar: M. van Bokhoven en Jonkers
datering: 1930-1932
locatie: Groot Ziekengasthuis, Nieuwstraat 34
Beeldhouwkunst
97. De beelden van de H. Vincentius a Paolo en de H. Elisabeth van Thüringen
Groot Ziekengasthuis. Nieuwstraat 34, in de voorgevel van de polikliniekafmetingen: 65 x 30 x 195 (sokkel 60 x 45 cm)materiaal: Maulbrunner zandsteen53 datering: 1930-1932 vervaardigd door: M. van Bokhoven en Jonkers De halve beelden (achterzijde in de gevel) staan op consoles, half in een nis en zijn van een vrij strakke vormgeving, met grote vlakken, in stijl verwant aan de beelden van de Sint Jacobskerk en de Catharinakerk, maar ze zijn meer blokgebonden, compacter. Het Groot Ziekengasthuis wordt al in 1274 genoemd. Rond 1470 lag het achter de Gasthuisstraat (Gasthuis- 'Gassel'straat). Het complex was toegankelijk via de Gasthuisstraat en een brug over de Binnendieze. Daarachter bevond zich de toegangspoort, waar destijds al twee beelden stonden van de H. Vincentius en de H. Elisabeth.54 Vincentius a Paolo (1576-1660) was de stichter van de Lazaristen en van de Zusters van Liefde. Hij werd in 1737 heilig verklaard. Elisabeth van Thüringen (1207-1231) was de dochter van Koning Andreas II van Hongarije. Gedurende de hongersnood van het jaar 1226 was zij een toonbeeld van christelijke naastenliefde, leefde in vrijwillige armoede en werd reeds in 1235 heilig verklaard.55 In 1907 nam het bestuur van de Godshuizen het besluit tot nieuwbouw en in de jaren 1907-1915 werden de oude gebouwen gesloopt en nieuwbouw gerealiseerd. Deze nieuwbouw werd in 1928-1932 alweer uitgebreid en de hoofdingang werd toen verplaatst naar de Nieuwstraat: daar tegen de gevel kwamen wederom twee beelden van Vincentius en Elisabeth.56 | 42 |
| Noten | |
| 53. | Archief van de Godshuizen: Deze beelden stonden reeds ingetekend op de bouwtekening van 1930. In het bestek d.d. 14 augustus 1929 staat onder artikel 12 onder het hoofd "gehouwen steen" (d): Te verwerken en te leveren anderhalve kubieke meter ruw behakte Maulbrunnner zandsteen blokken voor een tweetal beelden aan den voorgevel. )e): Voor de uitvoering van het beeldhouwwerk der beide beelden aan den voorgevel moet de aannemer een bedrag in zijn aannemingssom opnemen groot 1200,-. |
| 54. | Deze beelden zijn in de loop der tijd zoekgeraakt. |
| 55. | J.J.M. Timmers, "Christelijke symboliek en iconografie", Houten 1987, pag. 255 en 302. |
| 56. | Dit is nu de ingang van de polikliniek. |
M.B. Grotens-Kos, Beeldhouwkunst in de open lucht in Artikelen
| 1984 |
Henny MolhuysenOe gotte kèk daor : Vincentius en ElisabethBrabants Dagblad donderdag 13 december 1984 (foto) |
|
| 2012 |
Geert DonkersBeelden van Elisabeth en VincentiusKringNieuws 3 (2012) 14 |
Bossche Encyclopedie |